Brede kijk op hoogbegaafdheid

Er zijn geen algemeen geldende, strakke criteria voor hoogbegaafdheid. Vaak wordt aangehouden dat een kind een intelligentie van minimaal 130 moet hebben. Er kan dan echter veel over het hoofd gezien worden. Kinderen met talenten op andere gebieden of kinderen met een intelligentie (net) onder de 130, komen bijvoorbeeld niet altijd in aanmerking voor de plusklas of het hoogbegaafdenonderwijs. Dit wordt ook wel slagboomdiagnostiek genoemd. Er worden echter ook leerlingen gezien met een IQ van minder dan 130, die wel degelijk baat hebben bij (veel) meer uitdaging.

Hoe ziet hoogbegaafdheid eruit?

Er heerst vaak het beeld dat hoogbegaafde kinderen heel succesvol zijn op school. Er zijn echter ook veel hoogbegaafde kinderen die gedragsproblemen laten zien, onderpresteren en/of hun talenten (bewust) niet laten zien. Hierdoor is het moeilijker om hoogbegaafheid, of meerbegaafdheid, op te merken. Het gevoel ‘niet gezien’ te worden, kan vervolgens zorgen voor (meer) gedragsproblemen en/of sociaal-emotionele problemen bij het kind. Juist dan kan extra uitdaging helpend zijn. Hiertoe is het belangrijk om niet uit te gaan van het standaard plaatje van een hoogbegaafd kind, maar verder te kijken (ook achter het gedrag). Ook is het goed om waar nodig en mogelijk extra uitdaging te bieden als een kind dit nodig lijkt te hebben, ook als de intelligentie niet boven de 130 uitkomt.

Bredere kijk

Bij De Praktijk4Kids wordt er breder naar hoogbegaafdheid of meerbegaafdheid gekeken. Er wordt een model gehanteerd, waarbij verschillende facetten onder de loep genomen worden (Heller, 2000). Intelligentie maakt hier maar één vijfentwintigste deel van uit. Zo is er ook aandacht voor vaardigheden op andere gebieden, zoals creativiteit, muzikaliteit en andere talenten. Daarnaast komt aan bod hoe een kind omgaat met stress, hoe de motivatie is, of er sprake is van faalangst en hoe de executieve functies ontwikkeld zijn. Ook wordt er aandacht besteed aan de invloed van de omgeving op de prestaties van het kind, denk aan de invloed van school, thuis en eventuele trauma’s. Tot slot worden de prestaties op school bekeken. Alle domeinen tezamen geven een breder beeld van de vaardigheden van het kind en hoe deze wel of niet tot uiting komen. Ook wordt hiermee duidelijk welke ondersteuning het kind nodig heeft om de vaardigheden tot uiting te laten komen.

Onderzoek naar hoogbegaafdheid

Bij De Praktijk4Kids kan onderzoek worden verricht naar hoogbegaafdheid. Er worden vragenlijsten afgenomen en testjes met het kind gedaan. Daarnaast wordt er geobserveerd in de testsituatie en op school. Er vinden ook gesprekken plaats met ouders (en soms met school) om het model van hoog-/meerbegaafdheid in kaart te brengen voor het specifieke kind. Er is een beknopt en een uitgebreid onderzoek mogelijk. Naar aanleiding van het onderzoek wordt duidelijk wat de sterke en minder sterke kanten van het kind zijn en vooral waar het kind bij geholpen kan worden (handelingsadviezen). Na het onderzoek is eventueel ook behandeling mogelijk om bepaalde gebieden te versterken.

Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem gerust contact op met karin@depraktijk4kids.nl.

Belinda Herrewijn

Belinda is de hoofdbehandelaar en eigenaresse van De Praktijk4Kids Alphen aan den Rijn, onderdeel van De Praktijk. Zij studeerde psychologie aan de universiteit van Nijmegen. Belinda werkte vanaf 1987 in diverse functies in het bedrijfsleven en het onderwijs. Vanaf 2004 is zij GZ-psycholoog en Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP. Belinda biedt hulp bij angst, trauma en sociaal-emotionele problemen. Daarnaast is Belinda EMDR-therapeut. Samen met Esther is zij auteur van Breinhelden. Cliënten ervaren Belinda's hulp als een warm bad. Niets is gek en alles mag. Belinda biedt een luisterend oor en weet als geen ander aan te sluiten bij wat de cliënt nodig heeft. Dit doet ze zonder oordeel en met veel begrip. Niet voor niets zoeken 'oude' cliënten Belinda nog wel eens op.